معرفی رشته
متن شما ...
رشته ارتوز و پروتز (Orthotics and Prosthetics) یکی از رشته های توانبخشی در مقطع کارشناسی میباشد که بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، رشته ارتوز و پروتز علم ارزیابی، تجویز، طراحی، ساخت و فیت ارتوزها و پروتزها میباشد. ارتوز و پروتز یکی از حرفه های مراقبت بهداشتی است که مسئولیت درمان ارتوزی و پروتزی را برای بیماران، افراد دچار معلولیت و افراد دچار قطع عضو بر عهده دارد. دانش آموختگان این رشته، برای ارزیابی نیازهای کاربر، تجویز نوع مداخله، طراحی دقیق مشخصات فنی پروتز و ارتوز، اندازه گیری و قالبگیری قسمت های مختلف بدن، آماده سازی مدل اندام، انجام مراحل ساخت، فیت مناسب و ارزیابی نتایج درمان، آموزش دیده اند.
هدف از این رشته، تربیت افراد متخصصی است که با آشنایی بر اصول مهندسی و پزشکی ، به ساخت اعضای مصنوعی و همچنین وسایل کمکی برای افراد ناتوان بپردازند. فعالیت این رشته را میتوان در سه زمینه خلاصه کرد:
» اصلاح ناهنجاری ها
» حمایت از اعضای ضعیف و ناتوان بدن
» ساخت اندام مصنوعی برای عضو از دست رفته
در واقع دانشجویان این رشته ابتدا با علوم پایه ی مهندسی ، پزشکی، آناتومی و فیزیولوژی بدن آشنا می شوند و بعد از نحوه ی ساخت انواع ارتوز و پروتز را فرامی گیرند. در دانش توانبخشی جهت بازتوانی و درمان معلولین برنامه جامع توانبخشی بر اساس کارهای تیمی در نظر گرفته می شود. این تیم شامل : پزشک متخصص - فیزیوتراپیست - متخصص ارتوز و پروتز- کاردرمان است که با توجه به نوع معلولیت به توانبخشی مددجویان می پردازند. وظیفه متخصص ارتوز و پروتزدر این تیم طراحی و ساخت یکسری وسایل کمکی شامل ارتوز و پروتز برای مددجویان و بیماران می باشد که به منظور درمان، ایجاد تواناییهای بیشتر و رفع مشکلات آنها می باشد.
تعریف ارتوز (Orthosis):
به وسیله کمکی پزشکی که در راستای اندام یا بدن فرد قرار می گیرد تا فشار مکانیکی را برای اهداف متفاوت بر روی آن اندام یا قسمت مشخصی از بدن اعمال کند، ارتوز orthoses گفته می شود.”
ارتز برای تغییر یا اصلاح ویژگی های عملکردی و ساختاری سیستم عصبی-عضلانی و سیستم اسکلتی بر روی بدن یا اندام قرار می گیرد.
ارتوزیست یکی از اعضای تیم توانبخشی است که با ارزیابی، تشخیص، درمان اختلالات فیزیکی و با استفاده از دانش پزشکی و مهندسی به طراحی، ساخت و تجویز ارتوز مناسب به مراجع می پردازد. علاوه بر تجویز و طراحی، یک ارتوزیست مسئولیت مدیریت کاربردی ارتوز و دادن آموزش های لازم برای پوشیدن و استفاده بهتر از ارتوز و بررسی دوره ای در حین استفاده از وسیله کمکی را نیز دارد.
تعریف پروتز (prosthesis):
پروتز به وسیله ای اطلاق می گردد که جانشین عضو از دست رفته می شود . فقدان یک عضو ممکن است در اثر جراحی - قطع عضو - نقص مادرزادی - تصادفات و غیره بوجود آمده باشد که در این صورت نیاز به یک پروتز جهت جبران عملکرد عضو ضروری بنظر می رسد. به افراد متخصصی که طراحی، ساخت و انجام تنظیمات پروتز را انجام می دهند پروتزیست اطلاق می شوند.
پروتزها به سه دسته کلی پروتزهای اندام فوقانی، پروتزهای اندام تحتانی و پروتزهای زیبایی تقسیم می شوند.
دلایل نیاز به این رشته را در دانشگاه:
- ارائه خدمات تشخيصي، درماني و توانبخشي حمایتی در حيطه اختلالات حرکتی و قطع عضو
- ارتقاء سطح آگاهی جامعه در رابطه با معلولیت و روشهای درمان
- بهبود كيفيت زندگي افراد دچار کم توانی جسمی
- ارتقای کیفیت خدمات ارتوز و پروتز
- تربيت و تامین نيروي انساني كارآمد در رشته ارتوز و پروتز
- تولید روز افزون علم و انتقال آن به دانشجویان
وظایف اصلي حرفه اي دانش آموختگان این رشته چیست؟
- خدمات توانبخشی
- انجام معاینات و اندازه گیری های رایج و پیگیری استانداردهای خروجی دستگاه های مورد استفاده مانند فوت اسکن، صفحه نیرو و سایر دستگاه های ارزیابی کننده
- انجام اندازه گیری قدرت تحمل و توان عضلات اسکلتی، اندازه گیری دامنه حرکتی مفاصل بصورت فعال و غیر فعال
- انجام ارزیابی بالینی الگوی راه رفتن
- انتخاب مواد مناسب برای ساخت ارتوز و پروتز
- طراحی و ساخت ارتوزها جهت درمان بیماری های ارتوپدی و نورولوژی
- طراحی و ساخت پروتز برای بیماران مبتلا به قطع عضو
- کار با ماشین آلات و دستگاه های تخصصی رشته
- آموزش راهکارهای جبرانی برای ناتوانی های حاصل از بیماری های مختلف و بهبود کیفیت زندگی
- آموزشی
- دستیار آموزشی در آموزش دوره های کارشناسی
- کمک به تدوین محتوای آموزشی برای مددجو
- آموزش به جامعه از طریق حضور موثر در مدارس، محیط های کاری، تیم های ورزشی و رسانه ها
- پژوهشی
- جستجو در منابع علمی برای پاسخ به مشکلات بالینی
- تبادل نظر و همکاری با تیم های پژوهشی بخش سلامت برای شناسایی مشکلات مربوط به اختلالات
- مشارکت در اجرای پژوهش های بالینی
- مشاورهای
- ارائه مشاوره به مددجو و خانواده وی جهت دریافت بهترین خدمات
- ارائه مشاوره به مددجو و خانواده ی وی در خصوص نحوه ی استفاده از وسیله ی ساخته شده
- مشاوره با تیم درمانی در خصوص انتخاب بهترین شیوه درمان
- مشاوره جهت ارتقا برخورداری از حمایت خانواده و جامعه
- پیشگیری
- پیشگیری از عوارض استفاده نامناسب از ارتوز یا پروتز
- ارائه مشاوره پیشگیرانه به اشخاص سالم
- غربالگری کودکان و ارزیابی سلامت اسکلتی
- همکاری با تیم های بهداشتی و درمانی در جهت کاهش معلولیت
- غربالگری اختلالات ستون فقرات
- غربالگری مشکلات کف پا
- غربالگری اختلالات ناشی از وضعیت نامناسب بدن
- ارائه روشهای اصلاح وضعیت بدنی
- کمک به بازتوانی افراد با اختلالات حرکتی
- مدیریتی
- مدیریت مراکز خصوصی ارتوز و پروتز
- مدیریت بخش ارتوز و پروتز بیمارستانها
- راهاندازی و تجهیز کارگاههای ارتوز و پروتز